Koningsdag is normaal gesproken een nationale viering vol vrolijkheid, saamhorigheid en feestvreugde. Helaas werd de feeststemming dit jaar ernstig verstoord door beelden die op sociale media opdoken. Wat begon met schokkende beelden van een vermeende verkrachting van een vrouw tijdens de festiviteiten, eindigde in nieuwe video’s waarin te zien zou zijn hoe omstanders, met name enkele vrouwen, de verdachte man fysiek te lijf gingen om het slachtoffer te helpen.
De beelden gingen razendsnel viraal. Wat volgt is een storm van reacties, variërend van walging tot bewondering. In commentaren verschijnen vragen als: “Hoeveel likes voor deze daad?” – een vraag die aanzet tot nadenken over hoe we als samenleving omgaan met onrecht, heldendom en de rol van sociale media.
Het schokkende begin
De eerste beelden die opdoken waren uiterst schokkend. Er zou sprake zijn geweest van een poging tot verkrachting in een openbare ruimte, terwijl er mensen in de buurt waren. Of de beelden authentiek zijn en wat precies de context was, wordt momenteel onderzocht door politie en justitie.
Wat vaststaat is dat deze beelden enorme publieke verontwaardiging teweegbrachten. De reacties waren heftig: woede, verdriet, ongeloof. En zoals vaak het geval is bij zulke incidenten, kwam er ook al snel een tegenreactie in de vorm van burgers die zelf ingrijpen – in dit geval vrouwen die volgens een andere video de man van het slachtoffer aftrapten.
Helden of wraakzucht?
Op het internet verschenen al snel uitspraken als “helden”, “eindelijk gerechtigheid” of “zo moet het”. De vrouwen die ingrepen werden geprezen – sommigen noemden hun acties “moedig”, anderen vonden dat het nog niet ver genoeg ging.
En dan komt de vraag: “Hoeveel likes voor deze daad?” Een vraag die suggereert dat het aantal ‘likes’ gelijkstaat aan de morele goedkeuring van een daad, in dit geval een daad van burgerlijke tussenkomst met geweld.
Deze situatie roept belangrijke vragen op: wanneer is geweld gerechtvaardigd? Zijn we getuige van rechtvaardigheid of van eigenrichting? En wat zegt onze reactie – en vooral het verlangen om die reactie te zien beloond met digitale erkenning – over onze samenleving?
De kracht van tussenkomst
Wat vaststaat, is dat ingrijpen bij geweld, en zeker seksueel geweld, moreel noodzakelijk kan zijn. De vrouwen die tussenbeide kwamen, hebben mogelijk voorkomen dat de situatie nog ernstiger werd. In een wereld waar omstanders vaak filmen maar niets doen, is het een krachtig signaal als mensen wél durven handelen.
Dit vraagt moed en snelle oordeelsvorming. Toch moet die daad niet gereduceerd worden tot entertainment of een socialmedia-moment. Elke vorm van geweld, ook als die voortkomt uit verontwaardiging, verdient zorgvuldige reflectie.
Social media als rechtbank
Het internet functioneert vaak als een parallelle rechtbank. Mensen zien beelden, trekken conclusies en spreken hun oordeel uit in de reacties, duimpjes en hartjes. In dat kader lijkt de vraag “hoeveel likes voor deze daad?” onschuldig, maar het legt een onderliggend probleem bloot: we maken morele keuzes op basis van likes, views en algoritmes.
Zulke digitalisering van rechtvaardigheid is gevaarlijk. De ware toedracht van een incident komt vaak pas later aan het licht. Iemand die op het eerste gezicht schuldig lijkt, kan onschuldig blijken. Een daad die heldhaftig lijkt, kan onbedoeld grenzen overschrijden. Het is niet aan het publiek om te oordelen, maar aan de rechtsstaat – een principe dat we moeten bewaken, ook in tijden van collectieve verontwaardiging.
Het slachtoffer centraal
Wat helaas vaak verloren gaat in dit soort discussies, is aandacht voor het slachtoffer. De vrouw die dit allemaal heeft moeten meemaken, staat nu ongewild in de spotlights. Haar pijn, haar privacy, haar herstel: daar zou onze aandacht naartoe moeten gaan.
In plaats van likes voor wie de dader trapte, zouden we steun moeten uitspreken voor haar, bescherming moeten bieden, en eisen dat hulpverleners en justitie hun werk kunnen doen in stilte en veiligheid.
Tot slot
De gebeurtenissen op Koningsdag zijn een harde confrontatie met hoe geweld, media en morele reacties zich tot elkaar verhouden. Ja, het is goed dat mensen niet wegkijken bij onrecht. Ja, het is bewonderenswaardig dat er vrouwen waren die in actie kwamen.
Maar het idee dat zulke daden ‘likes’ verdienen, roept de vraag op of we onze morele compas niet aan het uitbesteden zijn aan het algoritme.
